Sunday, September 7, 2008

my faith journey

I, Elmer S.Victoria, have born on August 12, 1971 at Sitio Flora, Capas, Tarlac, the youngest of four children of Pintik Lapuz Victoria and Isabelita Sanchez, both hails from Sitio Flora, Capas, Tarlac City. My father was a respected Chieftain in the community and he always thinks what was good for the community, especially on the issue of ancestral domain,many ranchers(cattle farmers or breeders) in our place has drove out when he fighs for the rights of the Aeta community in Barrio Flora, Maruglo, capas, Tarlac City. Although there are no peoples organization accredited and non-government organizations, before to uphold or advocates the welfare of the Aeta community to fight for their own rights to have legally control about the land. What I also saluted to my father was that, when there are mission Pastor assigned in our placed was that he never let them nothing to eat, but he also make a house for them to have to stay. And because we have our own power saw (chain saw) he ask for other elders to build a church voluntarily. That was a good timing for the mission Pastor before, because my father begin not to believe in manganito in the community (faith healer) it is because he believed that my brothers and sisters died due to the faith to the manganito and not to the doctors. This background perhaps will help us to understand my faith journey. The journey of my faith begun when I was young and it is not very clear for me about serving God. What I recall is that, I am very active in the church, especially, in every gathering of the young people or fellowship of group of young people every Friday. That time, our Pastor was from the other barangay and most of them are students in Immanuel Bible School, Sta. Juliana, Capas, Tarlac City. And three of them are my cousins who are helping our Pastors in that Area. I used to teased them and make fun of calling them Pastor with embarrassing words. And perhaps as being naughty boy, sometimes I encourage others thrown water buffalo’s manure in the wall of the church, and we shout “pastor hen damuag” (which means, one who taking care of the buffalo) but when our parents decided to bring us in Olongapo City to pursue my Elementary, because our place is a very remote area, and it’s very difficult to request teacher from the DECS(Department of Education Culture and Sports) even up today. In Olongapo City, my Eldest Sister then is a member of a Choir in Assembly of God Church. She regularly attended every activity in their church, and if she has ample time, she joins in the discipleship seminar and helps their Pastor. My Eldest sister always encourages attending Sunday school for elementary level and motivating us to join in the DVBS (Daily Vacation Bible School). This would become the routine of our scheduled after school, we go to church and have fellowship with the other young people. And you know what happen next? One there was a mass baptism and once again my sister asked me to go along with her in the beach where the baptism conducts. But before the baptism , there was a guy who approach our Pastor and begs for prayer for his grand mother , this old lady has a rheumatic heart diseased and it’s hard for her to walk. This is my first time to see a powerful prayer of a Pastor, after a very powerful and touching message of prayer he asked the old lady to stand and request her to walk slowly, and it’s amazing because the power of God reveals not only to the woman but to those witness around us and likewise reveals himself to me, that is why in the deep of my heart I prayed Lord, you are truly alive and you don’t want your children be dismayed because of their afflictions and trials they have encountered. I begun to meditate on that experienced, and this was inspired me to be involved in any activities that would enhanced and developed my belief in God, the church become the vehicle for my spiritual growth. But due to the unavoidable circumstances, our parents decided to transfers us in Tarlac. Because there are scholarship waiting for us there. So, my Elder brother and I enrolled in O’donnell Barangay High School and we are now in our first year high school level and it’s very difficult for us , most of the student are kapampangan(pampango language) and if they saw us they always teased us because of our physical appearances which is different with them. We stayed at the dormitory spearheaded by the late Ms. Marion Walker a missionary whose main purpose is to uplift not only the spiritual life of the Aeta but also to have a better future through educations. As part of the life in he dormitory we have a regular devotions that became the instruments to nurture my spiritual life. But because of the influenced of other students with in the dormitory I have learned to drink liquor and this would gradually changed my mind and almost forgot all he experiences happened before. After high School, my father encouraged me to enter or join in the Philippine Army training, but unfortunately, after completing the requirements in Army training, I got sick and almost died to Malaria malignant. What was I recalled was the unspoken word which was “Lord if you give me the chance to lived I want to served you” that was the exact words perhaps that heard by God because we never expect somebody visit us by the volunteers in the rural health center and he try to test my blood, that’s why we confirmed that I have Malaria malignant. I thank God for this blessing because he hears my prayer. After I got recovered I forgot my promised to serve Him, and I pursue my desired to become a Philippine Army. With out the knowledge, that I was enrolled by my uncle in the Immanuel Bible School where he also graduated and finished his Pastoral Course. After the worship service I received a letter that informing me that our classes will start this coming week. This begun my struggle to choose, my promised to serve God? Which was reminded me of that letter when I have sick or the dream of my father which also my choice to become an Army? That night I pray hard to God and beg for an answer but hopelessly I didn’t received any revelations from above. After a couple of days I decided to submit all of my requirements to join in the military training I was late and never received my papers. That’s perhaps the way of God to hinder my plan and I saw myself in the Bible School studying the word of God with hesitant because this is not my original plan, but who am I to ignore the calling of God. I reflect on what was happened to me and my dreams. You know, what I have learned is that God’s wanted to be his Army in his vineyard. After two years in the Bible School Last March 1990, I attended the Annual conferences and that’s the time when they read my appointments. The District Superintendents of the Mission District for Tribal Filipinos assigned me in the mission Area at Sagpat , San felipe, Zambales. It’s a very difficult and surprising experience because only we only received three hundred thirty pesos (350) mont5hly from the mission fund. But I really blessed since the members and the community warmly accept me as their pastor and they provide my needs, since this was my first year in the ministry.What greatly surprise to me before was then they prepared even a simple gipts during my birthday just express their love to me by preparing “tinupak and softdrinks” because cassava is their main crops until today and planting rice. But due to the eruption of Mount Pinatubo on June 1991 most of the people in the community moved to different evacuation area, this was the beginning of the diaspora of all Aeta from Mount Pinatubo, where we used to live. I myself forced to live that area and move to Tarlac City, where my parents also evacuate in San Miguel Tarlac High School. Though there are some problems in the evacuations centers, the opportunity come to me to have my college educations. While my parents stayed in the resettlements centers, the Director of the Immanuel Bible School enrolled me at the Holy Angel University in Angeles city, Pampanga, to take Bachelors of Science in Psychology. It’s a burdensome because our District superintendent assigned me in a remote mission area in Iam resettlement a place adjacent to new Cabalan, Olongapo city. And if I have ample time I tirelessly visit my parents and other victims of Mount Pinatubo eruptions. After a year, I decided to transfer in Virgen Delos Remedios College in Olongapo City to pursue my studying. Because I was retain in my church assignment. But my course affected since there are no BS in Psychology there, I need to change it to AB Political Science, where I finished it in six years due to some unavoidable circumstances like financial incapacity, conflict on my church assignment. But in the midst of tiring and unhealthy scheduled it was a tremendous opportunity to established and dreams to have an Aeta Annual Conference, separate to a regular conference that we have in he United Methodist Church. I was elected the Chairman of AETA TRIBAL MISSIONCOUNCIL, and as chairman of ATMC one of our advocates is to have an Aeta Annual Conference, so that we could create programs that are suited to our culture and systems. We believed that there is a possibility to have this separate conference; the ATMC has composed of four provinces namely; Tarlac city, Bataan, Pampanga, and Zambales. This is alos open the door for me to enter in the seminary so that in due time or much better used the term in God’s perfect time our dreams to have an annual conference be realized. Rev. Carmen and DS Mario Badua with Dr. Silito K. Toquero decided for my studying as part of their support on our dreams though my choice is to enroll in Wesley Divinty School, but they advice me to have a better training is to go to Union Theological Seminary. So as servant, I choose to obey them with out hesitant since I really believed that this will truly help to developed my ability and likewise the future of Aeta ministry. At present the Aeta Mission group in Tarlac city with the permission of the Bishop Benjamin Justo of Baguio Episcopal Area organized themselves into an Aeta Sub-District, and the Zambales Aeta group creates only a committee which will further study the proposal to have a distinct a Aeta District. Since the Pastor is limited required numbers of Ordain Elders to have a District. But Last annual conference of the West Middle Conference May 2006 a Morong , Bagac, Bataan and before the adjourned session I was asked to lead the group of Aeta Pastors in Zambales Districts and call a meeting to have a program planning for the Aeta ministry in Zambales. I was really blessed during our first meeting seeing that our Aeta workers attended it and Aeta Lay leaders. Hopefully, the dreams to have an Annual Coference realized in the near future but the dreams comes only with the help of the concerted efforts of individuals and the desired of every Aeta workers to fulfill this vision.

Thursday, August 7, 2008

parables message

1. Tenants of the vineyard (Matthew 21:33-45, Mark 12:1-12, and Luke 20:9-19) what is the message/challenge of this parable for you in the communities you serve? What is the message /challenge of this parable to peasant farmers who have been dispossessed of their land and have to work under unjust tenants systems/

“ Gusto kong sagutin ang parables sa pamamagitan ng aming kuwento bilang pamilya at sa aming pamilya apat kami na magkakapatid. Dalawa sa amin ay nakapag asawa sa Zambales (ako na bunso at ang isa ay panganay) at ang dalawang kapatid naming ay sa Tarlac tumira kasama na rin ng kani-kanilang pamilya. Pagkamatay ng aming tatay last year. Naging malaking usapin ang lupa paano hahatiin ang natitirang maluwang na lupa na naiwan ng aming tatay, bukod sa kanya kanyang bukid na mayroon kami na ibinigay noong buhay pa ang aming tatay. Sa maikling kuwento, pagkatapos ng libing napag usapan ang natitirang lupa na naiwan ng aming tatay, sa kultura namin dapat ang malaiking bahagi ay mapupunta sa panganay at siya ang magdedecide kung saan naman ang mapupunta sa amin bilang kapatid niya. Pero nabigla kami sa aming pag uusap kasi nalaman namin na naibenta na pala ang kalahati ng lupa at ang nagbenta ang aking kuya na pangatlo.Nagalit ang aming panganay at siyempre kaming lahat, dahil hindi kami nabahaginan at hindi kami nainform. Hindi naman sumagot an gang aking kuya dahil wala naman siyang karapatan na sumagot. Pero nalaman naming ang damdamin ng aking kuya sa iba at ito ang sabi niya; halos sampung taon wala ang aking mga kapatid nay an hindi hindi man lang sumilip kung ano na ang nangyayari sa amin dito sa Tarlac, alam ba nila na halos ikamatay ko ang pagtatanggol ko sa lupa na iyan sa mga gustong kumuha at halos dina ako nakapag aral dahil sa pag alalay sa aming mga magulang. At noong nagkaroon ako ng problema naibenta ko ito. Ngayon wala na nga silang naitulong sa loob ng panahon na iyon, ako pa ba ang mali? Yung parables, kahawig ng kuwento namin at tumutukoy sa irresponsible owner, at kawalang tiwala sa mga kasama nung maghaharvest na tsaka lang darating at kukuha ng bahagi at nag utos pa ng iba para kumuha ng kanyang bahagi, parang ang tingin ko wala siyang tiwala sa kanyang mga kasama at mukhang may problema na rin sila na magkakasama. Alam din kaya ng owner ng lupa ang mga kahirapan na naranasan ng kanyang mga kasama sa pagrotekta at pag aalaga ng kanilang lupa? At ito darating na lang at kukunin ang kanyang bahagi. Hindi ito larawan ng Diyos bagkus ng isang capitalista na ang hangad ay kumita lang at hindi tinitingnan ang totoong kalagayan bago kumuha ng kanyang bahagi. At hindi ko rin maintindihan bakit ikinabit ang parabulang ito sa isang uri ng kaharian ng Diyos.











Workers in the Vineyard (Matthew 20:1-16)
What is the message/challenge of this parable for you in the communities you serve? What is the message /challenge of this parable to daily wage earners who have no security of tenure and whose families have to face the threat of starvation each day?

Ang kuwento sa parabulang ito ay halos malapit talaga sa kalagayan naming bilang mga katutubo. At naiintindihan ko rin ang situwasyon ng may ari ng nagpapatanim sa kanyang ubasan kung paano niya tinatrato ang kanyang mga workers at paano niya sila pinasuwelduhan. Ang pagkakaiba lang kapag nasiyahan ang aking tatay kapag nagpapatanim kami ng gabi sa mga trabahador, may dagdag pa iyon sa kanila na incentives, bagong damit o inom. May konsiderasyon din sa mga tatatamad tamad sa ibang trabahador pero hindi na sila makakaulit at dina sila aayain sa susunod na mga trabaho. Pero sa kuwentong ito sa parabola kakaiba rin dahil mukhang ang sistema naman ay ang pagpapasahod ay baliktad, inuuna ang huling pinatrabaho na papasuwelduhin at inihuhuli ang mga nauna, kaya ang tingin ko tuloy nagbubukas lang ito ng pagkainggit sa iba o bahagi lang ng stratehiya niya para makita ang attitude ng mga taong kanyang papasuwelduhin. Ang gusto ko lang sa parabula naghanap siya ng mga taong walang trabaho at binigyan niya, hindi niya hinayaan na wala silang ginagawa bagkus nais din niya silang matulungan at maibigay at matugunan ang kanilang pangangailangan. Kung lahat ng mayaman ay magkaloob ng trabaho sa mga mahihirap wala sigurong maghihirap at walang magugutom. Kaya lang kagaya ng mga nagtatarabaho sa amin o sa parabulang ito, baka kaya pareho ang suweldo eh dahil di rin sila nagtapat sa kanilang Gawain. Naalala ko si Executive Judge Eliezer Delos Santos ng Angeles City Hall of Justice, nagpasok siya ng mga anim na katutubo para sa maintenance at kalinisan ng buong building. Dahil ang katuwiran niya hindi naman kailangan na makatapos ng high School para lang malinisan ang building. Maganda ang layunin ni Judge kaya natanggap naman ang anim na katutubo bilang janitor. Pero nakakalungkot pagkalipas ng ilang buwan umalis din ang mga nagtrabaho ang masakit hindi pa sila nagpalam. Pero may mag situwasyon din naman na nagiging tapat ang ilang trabahador pero di nakakatanggap naman ng dapat na maranasan nilang benefits. Ang isyu ng kagutuman ay minsan vice versa minsan sa amo, minsan naman dahil na rin sa katamaran ng tao.nakaklungkot sa ngayon maraming kapwa katutubo, pagkatapos na maibenta ng mura ang mga lupa nila ito ngayon nagpapalimos sa mga lansangan. Kaya ang parabulang ito ay tumutukoy sa mahirap at mayaman na matutuhang mabuksan ang isip at puso sa ikabubuti ng lahat. Ito marahil ang sinasabi sa kaharian ng Diyos.

2.1 Genesis 3 “ the fall”

…magandang balikan ang kuwento ng Genesis 3, pero kahit paano ko siya basahin babae ang target ng ahas upang tuksuhin, at ayoko ring isipin na absent si Adan noon o nagliliwaliw sa Garden ng Eden kaya’t di sila nagkapanagpo ng ahas. Kaya si Eva ang nakausap tuloy ng ahas at siya ang pinuntirya ng ahas dahil na rin siguro na likas sa babae ang kahinaan at madali na sila ay papaniwalain. Kagaya sa ating panahon, madalas na utuin ng mga hayok sa laman at pagsamantalahan ang kahinaan ng mga babae. Kaya ang mga lalaking iyon ang ahas sa ating kapanahunan. At pagkatapos na pagsamantalahan ang kahinaan ng mga babae eh ibabalik sa kanila ang sisi at kasalanan. Napakakawawang mga babae madalas na makranas ng pagdurusa…

2.2 Ruth, Naomi, and Orpah (Ruth 1)

… ang kuwento kay Naomi, Ruth at Orpah ay kuwento ng choice o pagpili kung saan pupunta at sino ang susundin. Nakita natin ang nangyari kay Naomi nung sumunod siya sa kanyang asawa papunta sa lugar na kung saan ang sabi ng Bibliya ay lugar ng Moab isang lugar na sinasabi din na bansang di naniniwala sa isang tunay na Diyos. At iniwan nila ang bansang may Diyos ang Bethlechem( the house of Bread). Kaya ang nangyari napahamak at namatay ang kanyang asawa at namatay ang kanyang dalawa. Sa kuwento naman ng pagpili ni Ruth at Orpha, pinili ni Ruth na sumama kay Naomi at dahil pinili nga ni Ruth na sumama sa kanya sa bansang may kinikilalang Diyos. Nakita natin na may nangyari sa kanyang mabuti. May mga choices tayo sa buhay kung magpatuloy ka sa iyong theology o sa iyong ideolohiya. Nasa iyo iyon tingnan mo rin kung totoong makakabuti sa iyo at sa iyong community. Tingnan mo rin kung ang iyong theolohiya ay magpapahamak na rin pala sa iyo o sa iyong komunidad. Maganda rin at may choice tayo kagaya ni Ruth at Orpah.

3. the Characters of the Bible do you best identify with.

Ang totoo napakaweird din ng calling ko kasi madalas na iniuugnay ko ito sa mga napapanaginipan ko at sa paliwanag ng mga taong iniisip ko na mataas ang espirituwalidad. Kaya ang tingin ko si Joseph ang taong iyon ang character sa Bible ang nagbigay sa akin ng inspirasyon sa pagpasok sa ministry. Bago ako pumasok sa ministry may panahon talaga na nakikita ko sa panaginip na ako ay nangangaral sa mga tao. At madalas sa aking panaginip nagsasalita ang Panginoon. May mga pagkakataon kasi may mga tanong ang mga tao sa kapanahunan ni Joseph at walang sumasagot, ngunit ito si Joseph na sa tingin nila nagsasalita ang Panginoon sa kanya at alam nila kung ano ang mangyayari. Kaya’t siya ang nakatulong sa panahon na iyon. At hanggang sa kapanahunan naman natin marami pa rin ang nalilito sa kung ano ang totoong relihiyon. Kaya bunga nito hindi natatapos ang pangangaral dahil lahat ng member baka sampung beses o higit pa na besesna lumipat. Kanino nga kaya totong nagsasalita ang Diyos sa kapanahunan natin ngayon? Sana may Joseph sa ating panahon ngayon isang Joseph na maaasahan at hindi Joseph sa banding huli ng kuwento.

4. Ang Critical Asian Principles ay tumutugon sa pangangailangan lalo ng ating komunidad sa bawat konteksto na mayroon tayo. Bagamat ito ay isang parang marahas na hakbang dahil ito ay pagtalikod sa isang principles na nakagawian na natin at nakasanayan na natin. Kaya sa ibang sumulat at nag assert din nito sa kanilang sarili ay nahihirapan din, lalo na noong wala na sila sa posisyon at din a sila makakilos or sila na rin ang komukontra sa kanilang inumpisahan. Hanga rin ako sa isang sinabi ng isang Afrcian Theologian ng kanyang sabihin sa kanyang libro na ganito. We eat already your theology (he was referring to western Theology) will you eat also with us on our theology. At totoo din naman, na sa ating mga pagsamba at mga paglilingkod at pagtuturo ay nakabase lahat sa naunang principles kaya siguro ampaw at di tumatama sa puso at malayo sa karanasan ng mga tao at sa kanilang mga pangarap.


5. Understanding of the church’s ministry to the present Philippine context…..

Nakakalungkot isipin hanggang ngayon ang ministry ng Iglesiya ay tila isang malabong direksiyon hindi alam ang talangang gagawin. Sabi nga ni John mbiti na isang African theologian na we produce a church and exist with out theological grounded and concern.
Totoo sa ating kapanahunan dahil hanggang ngayon hindi pa rin matumbok ang nais na gawin. Kaya paano ang church ay magiging daan ng pagbabago at hustisya sa kanyang bansa kung ang kanyang sarili ay di niya maiwasto. Maganda ang nabasa kung libro na ang pamagat ay; To chose the way of life rather than the way of justice.. at ang halimbawa niya ay yung dalawang ina na nagtalo sa isang sanggol at ang hari na humatol noon ay si Haring Solomon. Kung tutuusin ang tunay na ina kung ipinilit niya ang kanyang karapatan at hindi nagsakripisyo mawawala ang buhay ng isang walang malay. Dahil ang isa doon ay nagsasabi na rin hatiin na rin ang sanggol. Ang Church ministry ay magpromote ng buhay dahil iyon din naman ang sinsabi sa aklat ng Genesis na God said that we should not eat the fruit of life of the knowledge of good and evil, but to eat the fruit of life. The primary task of the church is to uphold life.

sermon

Union Theological Seminary
Sampaloc I, Dasmarinas, 4114 Cavite


Text: 2 Hari 7:3-20
Title:Ang Susi ng Katagumpayan

Aim:
Malaman ng mga taga pakinig ang kahalagahan ng pakikinig at pagkakaisa
Malaman ng mga tagapakinig ang dulot at halaga ng maayos na pagpaplano.
Malaman ng mga tagapakinig na maaring gamitin ng Panginoon ang walang kaya at walang kapangyarihan sa pagbabago ng lipunan o bansa.
Malaman ng mga tagapakinig ang pagpapahalaga sa iba kahit hindi kauri.

Introduction:
Magandang oras po sa ating lahat, sa lahat ng uri ng katagumpayan, may mga pamamaraan na kailangan upang makamit natin ang ating hinahangad. May pagsasakripisyo na kakailanganin. At hindi madali na abutin ang isang bagay…tulad na lang ng kapayapaan na ating hinahangad sa ating bansa, halos daang taon na ang nakakalipas, libu-libong buhay na ang naibuwis, ilang libong pamilya na rin ang inulila dahil sa isyu ng kapayapaan. Dahil sa ang ating gobyerno ay bulag at hungkag sa kanyang kapangyarihang tinatamasa, maranasan lang niya ang isang matiwasay na buhay kahit magsakripisyo ito ng buhay ng maliliit. Maalala ko ang isang text message na ganito ang sabi: “galante na kami ngayon, dahil ang ulam namin ngayon ay dalawang pirasong tuyo na sinamahan pa ng dalawang kamatis dagdag pa nito ay sili na pampaganang kumain, kaya ramdam na namin ang kasaganaan”. Hindi ba’t nakakatawang kalagayan? Masaya na tayo sa dalawang tuyo na pinarisan ng dalawang kamatis, samantalang mayroong mga tao ay tinatamasa ang kasaganaan ng ating Inang bayan. Paano nga ba natin makakamit ang katagumpayan? Isang tanong na hanggang ngayon ay hindi pa rin nabibigyan ng sagot kung mananatili tayong bingi at bulag sa isang katotohanang ang katagumpayan ay hindi para sa maliliit o mahihina kundi para sa may lakas at may hawak ng kapangyarihan. Sa aklat na ating pinagbabatayan ng atng pinag aaralan ngayon ay mayroon apat na lalaki na maari nating makita ang ating sarili na mahina at walang kapangyarihan, sapagkat kung tutuusin sila ay itinuring na di bilang sa komunidad dahil sa kanilang sakit, sakit na sa kapanahunan na iyon ay itinuturing na pinakamarumi at biktima sila ng kawalang katarungan, sila ay itinakwil na lipunan. Ngunit sila man sa kanilang sarili ay naghahanap ng pag-asa, maranasan man lang ang nakapag-gumpay sila sa pagpasok nila sa lungsod. Ito marahil ang consolation price nila kahit mamatay na sila pagkatapos ng pagpasok nila sa lungsod. Di ba minsan ganun tayo, maliit lang na bagay na katagumpayan masaya na tayo. Minsan nga napagkakamalan na tamad ang katutubo dahil mabusog lang masaya na at kuntento na, ganun lang kasimple kasi ang buhay namin ayaw namin ng may sobra, kung may sobra man dapat para na ito sa iba, at huwag sarilinin ng kahit ng sino pa man. Nakakalungkot lang isipin pati ito ay nawawala na rin sa amin bilang isang komunidad.
Ang pagputok ng Mount Pinatubo ay isang pinakamalaking dagok hindi lamang sa lahat ng tao na naging biktima nito bagkus lalong higit sa amin na mga katutubo na nakapaikot an gaming tahanan sa ilalim at paanan ng bulkan, ang mga katutubo ng Pampanga, Tarlac, Bataan, at Zambales. Ang isang malaking tanong nga noon paano na kami? Paano pa kami mabubuhay? At maging ang mga antropologo ay nagtatanong ng ganito, “Will they survive?” Paano nga naman mabubuhay ang isang katutubo sa isang lugar na hindi siya hiyang at ang lugar na kanyang tinitirhan ay isang lugar na hindi siya sanay. Marami ang mga katutubo ang namatay sa ibat ibat lugar, sa mga resettlement areas at evacuation centers. Ito ang exodus sa buhay ng mga katutubo, dahil mula sa bundok binagtas ang ibat-ibang bayan upang mailikas at makaiwas sa mapanirang kalikasan na ito. Ang Pinatubo ang nagpabago ng uri ng buhay na mayroon kami. Isang buhay na masasabi na tahimik, simple at malayo sa karahasan at taglay ang kapayapaan. Ang tanong pa rin ngayon kung mananatili kami sa resettlement area makakasurvive nga ba kami? Kung babalik naman kami sa bundok, sa aming dating lugar, hindi ba ito ang magdadala sa amin ng mabilis na pagkamatay? Dahil hanggang ngayon napakataas pa rin ng lahar at di pa nauubos. Pero kagaya ng apat na ketongin na ang sabi nila sa talatang 3, “bakit ba rito tayo mamaluktot at maghihintay ng kamatayan?” Kung papasok tayo ng lunsod, tiyak na mamamatay tayo ng gutom doon. Kung mamanatili naman tayo rito, mamamatay rin tayo. Mabuti pa’y pumunta tayo sa kampo ng mga taga-Siria. Kung hindi nila tayo papatayin mabuti, kung patayin nila tayo, matatapos na ang ating paghihirap. Ang kuwento ng apat na ketongin ay kuwento ng buhay ng mga katutubo sa resettlement area. Kung mananatili sa resettlement area sigurado na lalong magpapahirap ito sa amin, marami nga ang lumubog sa utang na mga katutubo dahil sa kawalang hanapbuhay sa resettlement, kaya bunga nito ibenenta ang mga pabahay, lupa at maging utang na mga hayop kagaya ng kalabaw, baka at marami pang iba. Una, ang maganda sa kuwento ng apat na ketongin ay ang kanilang pag-uusap-usap, napakahalaga na makita sa kuwentong ito ang salitang pag uusap-usap. Dahil tinitingnan nila kung ano ang magiging bunga ng kanilang mga gagawing mga hakbang kung ito man ang magbibigay sa kanila ng katagumpayan o kapahamakan. Kaya noon pa man ay may SWOT analysis na sila. Ito ang isa sa mahalagang sangkap sa katagumpayan ang pag-uusap, nakakalungkot lang isipin kahit may pag-uusap o negosasyon ang gobyerno sa mga kapatid na muslim hindi pa rin nagkakaroon ng pagkakasundo dahil magkaiba sila ng nararanasan, hindi sila pareho ng karaingan, hindi sila pareho ng kalagayan. Ang isa ay dehado at isa ay liyamado, paano nga sila magkakaunawaan? Hindi ba dapat na magpakababa ang isa upang pantayan ang isa na na mababa para lamang magkasundo lalo na sa isyu ng kapayapaan. Madali na nagkaunawaan ang mga may ketong dahil pareho sila ng kalagayan, pareho sila ng karanasan, magkapreho sila ng idinaraing at lalong higit magkapareho sila ng pangarap ang maibsan man lang ang gutom o mamatay na lang. Paano nga magkasundo ang isang nakakaranas ng katiwasayan at ang isang ramdam ang totoong kahirapan? Ang daing ng maraming mahirap, ang hapdi ng pagpapahirap lalo sa maliliit, nararamdaman ba ito ng mga taong hindi na nakayapak ang kanilang mga paa sa lupa? Ang pag uusap ng mga ketongin ang nagbigay sa kanila ng pagkakataon upang makita naman nila sa kanilang mga sarili na may magagawa sila, bagamat mahina, may sakit at kokonti nakapagtagumpay sila.ito rin nawa ang magbigay ng inspirasyon sa lahat ng mahina ang mag- usap- usap, magtulungan dahil alam natin na walang ibang makakaunawa sa atin kundi ang ating kapwa, isang kapwa na kapareho ng karanasan, pangarap lalo na sa hinaharap. At sa pag uusap mahalaga na makita ang kahalagahan ng pakikinig, dahil dito nagsisimula ang pagkakaunawaan. Ang pag uusap ng mga katutubo na bumalik sa dating lugar malapit sa Pinatubo ay nagbigay uli ng inspirasyon sa kanila upang tahakin muli ang isang komunidad na hindi umaasa sa tulong ng gobyerno o ng sino pa man upang maibalik ang dignidad ang nawalang karangalan, na nabubuhay na hindi umaasa sa iba, na maaring mabuhay na tahimik, simple at may kapayapaan. Hindi madali ang bumalik sa dating lugar ngunit paano mabuhay sa resettlement? Ang pananatili sa ganitong lugar ay pagtatakwil sa lupang ipinagkaloob sa amin ni Apo Namalyari, ang lupang alam namin na ito ang makakatugon sa lahat ng aming mga pangangailangan at daan sa aming mga pangarap, mamatay man sa rumaragasang lahar ay mabuti na kaysa manatiling buhay na parang patay dahil sa nasanay na sa dole-out. Dole-out na nagturo sa amin na umasa sa tulong at matutong magdepende sa tulong ng kahit na sinong tao. Ang pag- uusap at pagpapalano ay susi ng isang matagumpay na komunidad. Mga kabataan may mga bagay kapag nakasanayan niyo na dadalhin niyo ito sa inyong pagtanda at pagdumating ang panahon saan man punto ng mga pag uusap lagi nating isipin ang kahalagahan ng pakikinig muna at hayaang makita kung ano ang ipinararating ng nagsasalita, maging sino man siya, anuman lahi niya, anuman ang kalagayan niya sa buhay. Dapat nating tandaan na ang pakikinig ay magtuturo din sa atin ng kapakumbababan at pagkakasundo.

Ang isa pa na nakita ko na mahalagang bahagi ng kuwentong ito ay ang kanilang ituloy at gawin ang kanilang napag-usapan. Bakit hanggang ngayon hindi pa rin nagtatagumpay ang iba’t-ibang sector ng mga maliliit na mamamayan, hindi pa rin nakakamtan ang minimithing katarungan at kapayapaan. Sapagkat ang hindi pagkakaisa, ang pagkakawatak, pagkanya-kanya ng direksiyon. Pagkakaroon ng mga sariling interes at may mga lihim na agenda ang bawat sector. Ang mga ketongin ay hindi lamang nag- usap, nagplano, pinag-isipan nilang mabuti ang mga disisyon at handa silang mamatay sa kanilang mga napagkasunduan. Sa ating panahon, nawala na rin ang ispiritu ng “palabra de honor” ang napag-usapan na, isinulat pa at may pinirmahan pa na kasunduan ay wala pa rin. Ito rin mga kabataan ang nawawala na sa ating komunidad (komunidad ng mga ayta) na dati kung ano ang napag-usapan, iyon na ang final at batas kahit hindi nakasulat (dahil wala nga namang kasi nakapag-aral) kaya may parusa ang hindi tumupad. Tama din ang sinasabi at paalala sa atin ng Bibliya, sabihin natin kung “oo ay oo”, kung “hindi naman ay hindi”. Madalas kasi nagbibigay tayo ng pag asa na hindi naman nating kayang ibigay at hindi kayang gawin. Naalala ko minsan ang aming karanasan sa Tribal church, dahil nga nagprotesta sa administrasyon lalo na sa aming District Superintendent noon, kung hindi papayag at hindi kami manalo sa protesta ang usapan ay huwag kukuha ng distino para tuluyan ng huwag suportahan ang tribal church sa direksiyon nito na maging isang district at isang mission annual conference. Ang nakakalungkot marami sa aming mga kasama ang bumaligtad at kumuha ng kanilang mga distino. Minsan sa aking pagtuturo, nagrereflect ako ng ganito, tinuturuan ko ba talaga ang mga tao para kasama ko sila sa isang layunin at gawin ang mga itinuturo o ibinubuyo ko lamang sila at pagkatapos na mapahamak sila, doon ko sila iiwanan, mga kabataan hindi na ito panahon ng lokohan. Panahon ito ngayon ng tunay na pagkakaisa at pagtutulungan, kung nais natin na makapagtagumpay sa ating mga pangarap, hindi bilang indibiduwal bagkus isang komunidad, matuto tayo sa kuwento ng mga lalaking ketongin.

Ang pangatlo na pinakamahalaang sangkap ng katagumpayan ay ang hindi pagiging makasarili, ang sabi ng isa sa bersikulo 9, hindi tama itong ginagawa natin, magandng balita ito hindi natin dapat sarilinin. Hindi natin dapat ipagwalang bahala hanggang bukas ng umaga pagkat tiyak tayong parurusahan. Ang mabuti pa’y ipaalam natin ito sa hari. Narito ang mga taong may ketong, mga inapi at marahil pinandidirihan maging ng kanilang komunidad ay may busilak at tunay na malasakit sa kanilang kapwa. Kalian sila pakikinggan? Sa panahon na kagaya nito? may boses na sila at may magagawa pa sa kanilang bansa, kailan makikinig ang mga nasa taas ng pedestal, ang mga nasa gobyerno sa maliliit at walang kaya. Ang mga ketongin ay may dalang “Good News” sa kanilang bansa. Minsan naimbitahn akong maglecture sa isang camp ng mga Presbyterian ang topic ay pagiging Christian Being, ang tanong ko sa mga campers ganito, ano nga ba ang kahulugan ng Christian being? Kasi may napansin ako sa mga kabataang mga kapampangan sa Angeles eh ganito, yan ba ang lecturer natin? Ita yan diba? Nagbubulungan sila. May sumagot naman sa tanong ko at dito ako nagsimula ng pagtuturo. Ang pagiging Kristiyano ay nakikita sa buhay, hindi lamang ito alam natin at pinag aaralan.at hindi natatapos dito ang pag aaaral bilang mga kristiyano, bago ko tinapos ang aking lecture, tinawag ko ang isa sa mga pastor nila na naging disipulo ko ng ilang mga panahon at nagdisisyon na magpastor. Pinatayo ko siya sa aking tabi, magandang lalaki, hindi katutubo, at matangkad. Ito ang tanong ko sa kanila kung sabay ka mi na magmission sa inyo? Palagay ninyo sino ang inyong pakikinggan at sasamahan? Iniwan ko sa kanila ang tanong na iyon. Kailan nga ba pinakinggan ang walang kaya at walang kapangyarihan? Ang mga ketongin? Kailan naging matamis ang kanilang mga sina sabi sa tenga ng mga tao? Sa panahon na may pakinabang na sila sa kanila, hindi nga ba’t totoo ito sa ating kapanahunan. Ito ang mga ketongin na nagdala ng pagbabago sa kanilang bansa at ito ang magandang balita para sa mga Israelita at ng buong bansa. Nakakalungkot lang isipin na mayroon pa ring hindi naniwala sa kanila, kasama na rin ang hari, kaya sabi niya panlilinlang ito sa atin, ngunit salamat mayroong isang tao na naniwala sa kanila at pinatingnan siniguro kung totoo ang magandang balita na dala ng mga ketongin. At nakita nga nila na toto ang balitang kanilang dala. Sa akin personal na reflection, minsan suko rin ako, dahil minsan sabi ko sa aking sarili ano ang maaari kong magawa sa ministry? Pero hindi ba’t nagbibigay hamon ang mga ketongin sa kuwentong ito. Naniniwala ako kung tayo ay hindi magmamaramot at hindi magiging makasarili magkakaroon ng paggbabago ang bansang ito. Gusto kong I quote ang sinabi ni Prof. Baybay; hindi problema ang pera, ang problema lang ay wala tayong kaibigan.
Pagpalain kayo ng ating Panginoon’